Φίμωση

Τι είναι η φίμωση;

Η φίμωση είναι μια κατάσταση κατά την οποία το δέρμα της ακροποσθίας (η πτυχή δέρματος που καλύπτει τη βάλανο του πέους) είναι σφιχτό και δεν μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω, ώστε να αποκαλυφθεί πλήρως η βάλανος. Με αυτόν τον τρόπο αφήνει περιορισμένο χώρο για την έξοδο των ούρων, δυσκολεύει την υγιεινή της περιοχής και τη σεξουαλική επαφή.

Ποια είναι τα είδη φίμωσης;

Η φίμωση διακρίνεται σε δύο κύριους τύπους, ανάλογα με την αιτία και το στάδιο ζωής στο οποίο εμφανίζεται:

Συγγενής (ή αναπτυξιακή) φίμωση

Η συγγενής φίμωση εμφανίζεται στα νεογνά και τα μικρά παιδιά. Κατά τη γέννηση, η ακροποσθία είναι στενή και προσκολλημένη στη βάλανο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αποκαλυφθεί. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς το παιδί μεγαλώνει, η ακροποσθία χαλαρώνει σταδιακά και η φίμωση υποχωρεί αυτόματα χωρίς καμία θεραπεία. Πρόκειται για φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο και όχι για πάθηση.

Ουλώδης φίμωση

Η ουλώδης φίμωση μπορεί να εμφανιστεί σε μεγαλύτερα παιδιά ή ενήλικες. Συνήθως οφείλεται σε φλεγμονή, ουλές ή δερματικές παθήσεις που μειώνουν την ελαστικότητα της ακροποσθίας. Συχνά σχετίζεται με λοιμώξεις όπως η βαλανίτιδα, κακή υγιεινή ή χρόνιο ερεθισμό.

Μία από τις πιο συχνές αιτίες είναι ο σκληρυντικός λειχήνας. Πρόκειται για φλεγμονώδη δερματοπάθεια που μπορεί να προκαλέσει δημιουργία ουλών και στένωση της ακροποσθίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η φίμωση δεν υποχωρεί αυτόματα και απαιτεί ιατρική ή χειρουργική αντιμετώπιση, ανάλογα με τη σοβαρότητα.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το κύριο σύμπτωμα της φίμωσης είναι η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου του πέους. Ανάλογα με τη βαρύτητα και την αιτία, μπορεί να εμφανιστούν και συνοδά συμπτώματα, τα οποία υποδηλώνουν ερεθισμό ή φλεγμονή.

Τα πιο συχνά είναι:

Πόνος ή δυσουρία.
Οίδημα και ερυθρότητα της ακροποσθίας ή της βαλάνου.
Αίμα στα ούρα (αιματουρία).
Έκκριση ή δύσοσμη παχύρρευστη ουσία κάτω από την ακροποσθία.
Συχνές ουρολοιμώξεις λόγω δυσκολίας στον καθαρισμό της περιοχής.
Πόνος κατά τη στύση ή τη σεξουαλική επαφή, που μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική λειτουργία.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της φίμωσης βασίζεται κυρίως στη λήψη ιατρικού ιστορικού και στη φυσική εξέταση από τον ουρολόγο. Ο γιατρός αξιολογεί το βαθμό στένωσης της ακροποσθίας και ελέγχει αν υπάρχει πόνος, ερεθισμός, φλεγμονή ή δυσκολία στην ούρηση.

Στα παιδιά, η διάκριση ανάμεσα στη φυσιολογική και την παθολογική φίμωση είναι σημαντική. Στη φυσιολογική φίμωση μπορεί να παρατηρηθεί παροδική διόγκωση της ακροποσθίας κατά την ούρηση. Επίσης, ενδέχεται να εμφανιστούν μικρές σμηγματογόνες κύστες, φαινόμενα απολύτως φυσιολογικά που υποχωρούν με την ανάπτυξη και τη σωστή υγιεινή.

Αντίθετα, στην ουλώδη φίμωση μπορεί να εμφανιστούν πόνος, δυσκολία στην ούρηση, φλεγμονή ή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει συμπληρωματικές εξετάσεις για να αποκλείσει πιθανή λοίμωξη.

Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

Γενική εξέταση ούρων, για τον έλεγχο πιθανής ουρολοίμωξης.
Καλλιέργεια εκκρίματος από την ουρήθρα ή την ακροποσθία, αν υπάρχει υποψία βακτηριακής φλεγμονής.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία της φίμωσης;

Η αντιμετώπιση της φίμωσης μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με τον τύπο και τη βαρύτητά της. Στη συγγενή φίμωση των παιδιών δεν απαιτείται συνήθως καμία θεραπεία, καθώς η ακροποσθία χαλαρώνει προοδευτικά με την ανάπτυξη.

Η μόνη σύσταση είναι η προσεκτική καθαριότητα της περιοχής, χωρίς βίαιες προσπάθειες αποκάλυψης της βαλάνου, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό και ουλές.

Στις περιπτώσεις ουλώδους φίμωσης, όπου η στένωση επιμένει ή προκαλεί συμπτώματα, η αρχική αντιμετώπιση είναι συντηρητική. Συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών αλοιφών ή gel, τα οποία εφαρμόζονται καθημερινά για ορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να βελτιωθεί η ελαστικότητα της ακροποσθίας.

Εάν συνυπάρχει λοίμωξη ή φλεγμονή είναι απαραίτητη η χορήγηση αντιβιοτικών.

Πότε απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση;

Η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται όταν η φαρμακευτική αγωγή αποτυγχάνει ή η φίμωση προκαλεί πόνο, στένωση ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις.

Η περιτομή αποτελεί τη βασική και οριστική θεραπεία, καθώς εξασφαλίζει πλήρη αποκάλυψη της βαλάνου και εξάλειψη του προβλήματος. Σε ορισμένες παιδιατρικές περιπτώσεις, εναλλακτικά εφαρμόζεται πλαστική διάνοιξη της ακροποσθίας, όπου γίνονται μικρές τομές για τη χαλάρωση του δέρματος.

Εάν η στένωση οφείλεται σε βραχύ χαλινό, ενδείκνυται φρενουλοπλαστική, δηλαδή διατομή του χαλινού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται πλήρης περιτομή για οριστική λύση.

Η μερική αφαίρεση της ακροποσθίας δεν συνιστάται, καθώς συχνά οδηγεί σε επανεμφάνιση ουλών και μη ικανοποιητικό αισθητικό αποτέλεσμα.

Πώς είναι η ανάρρωση μετά την επέμβαση;

Η πορεία ανάρρωσης εξαρτάται από τη μέθοδο και την ηλικία, αλλά ακολουθεί ορισμένες κοινές αρχές.

Άμεσα μετεγχειρητικά

Ήπιος πόνος/τράβηγμα και οίδημα στο άκρο του πέους είναι αναμενόμενα τα πρώτα 24ωρα.
Χορηγούνται παυσίπονα και, όπου χρειάζεται, τοπική αλοιφή σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού.

Υγιεινή & περιποίηση τραύματος

Ήπιο ντους από το επόμενο 24ωρο (εφόσον το επιτρέψει ο ιατρός), ταμπονάρισμα για στέγνωμα, όχι τρίψιμο.
Τα ράμματα είναι συνήθως απορροφήσιμα και πέφτουν σε 10–14 ημέρες.
Φαρδιά, βαμβακερά εσώρουχα και αποφυγή τριβής.

Δραστηριότητα

Επιστροφή σε ελαφρές δραστηριότητες: μετά από 2–3 ημέρες (παιδιά) ή 3–5 ημέρες (ενήλικες).
Αποφύγετε έντονη άσκηση, ποδηλασία, κολύμβηση για 2–3 εβδομάδες.
Σεξουαλική δραστηριότητα/αυνανισμός: συνήθως μετά από 4–6 εβδομάδες, πάντα με τη σύσταση ιατρού.

Χρόνος επούλωσης (ενδεικτικά)

Παιδιά: λειτουργική επούλωση 1–2 εβδομάδες, πλήρης σε 3–4 εβδομάδες.
Ενήλικες: λειτουργική επούλωση 2–3 εβδομάδες, πλήρης σε 4–6 εβδομάδες.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό;

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον ιατρό σας, εάν εμφανίσετε συμπτώματα όπως:

Έντονη αιμορραγία, δύσοσμη έκκριση ή πυρετό.
Έντονο πόνο που δεν υφίεται με τα παυσίπονα.
Επίμονη ερυθρότητα/οίδημα που επιδεινώνεται μετά την 4η–5η ημέρα.
Δυσκολία στην ούρηση ή κατακράτηση ούρων.

Η φίμωση είναι μια πάθηση που απαιτεί σωστή διάγνωση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση.

Ο Ουρολόγος – Ανδρολόγος Δρ. Δημήτριος Ρομπόλης, με εμπειρία στις παθήσεις της ακροποσθίας, προσφέρει εξατομικευμένες λύσεις με ασφάλεια και διακριτικότητα. Επικοινωνήστε μαζί μας για ολοκληρωμένη αξιολόγηση και αποτελεσματική θεραπεία της φίμωσης.