Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος είναι μια κλινική κατάσταση κατά την οποία παρουσιάζονται μικρά κομμάτια λίθων σε κάποιο σημείο του ουροποιητικού, από τους νεφρούς μέχρι την ουρήθρα.
Οι νεφροί είναι δύο όργανα τα οποία βρίσκονται στο επίπεδο μεταξύ της θωρακικής και της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, σε κάθε πλευρά το καθένα, και το μέγεθός τους είναι όσο αυτό μιας γροθιάς. Ο ρόλος τους είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία καθώς λειτουργούν ως φίλτρα, απομακρύνοντας τα απόβλητα και τα υγρά από το αίμα μέσω των ούρων. Ορισμένες φορές οι ποσότητες των αποβαλλόμενων αλάτων είναι αυξημένες, ενώ παράλληλα η ενυδάτωση του οργανισμού είναι χαμηλή . Σε τέτοιες περιπτώσεις τα άλατα μπορεί να συσσωρευτούν και να κολλήσουν μεταξύ τους στα νεφρά. Αυτές οι συναθροίσεις αλάτων ονομάζονται πέτρες στα νεφρά.
Γενικά, η λιθίαση του ουροποιητικού είναι η δημιουργία λίθου ή λίθων μέσα στην αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος.
Ανάλογα, λοιπόν, με την εντόπιση, έχουμε:
- Λιθίαση των νεφρών (νεφρολιθίαση – πέτρα στα νεφρά)
- Λιθίαση των ουρητήρων (των σωλήνων που μεταφέρουν τα ούρα από τα νεφρά στην ουροδόχο κύστη)
- Λιθίαση της ουροδόχου κύστης
- Λιθίαση της ουρήθρας (του σωλήνα που βγάζει τα ούρα από την κύστη προς τα έξω)
Η αποβολή του λίθου εξαρτάται από το μέγεθος, τη θέση και το σχήμα του και αναμένεται αυτόματη αποβολή στο 80% των λίθων μικρότερων από 4 χιλιοστά.
Για λίθους >7 χιλιοστά η πιθανότητα αυτόματης αποβολής είναι χαμηλή.
Πέτρα Στα Νεφρά – Αίτια & Παράγοντες Κινδύνου
Η πέτρα στα νεφρά συχνά δεν έχει συγκεκριμένη ή μεμονωμένη αιτία, ενώ αρκετοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο. Γενικά, τη δημιουργία λίθων ευνοούν:
- Η ελλιπής ενυδάτωση
- Η στάση των ούρων λόγω απόφραξης είτε στο νεφρό είτε στον ουρητήρα είτε στην κύστη
- Οι ουρολοιμώξεις, αφού κάποια μικρόβια προάγουν τη λιθίαση
- Προηγηθείσα επέμβαση στο γαστρεντερικό σύστημα
- Η διατροφή με αυξημένες ποσότητες νατρίου και ζάχαρης
- Η παχυσαρκία ή το πλεονάζον βάρος
- Σε σπάνιες σχετικά περιπτώσεις γονιδιακοί παράγοντες (κυστινουρία)
Πέτρα Στα Νεφρά – Συμπτώματα
Ο κωλικός του νεφρού είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της πέτρας στα νεφρά.
Κατά την πλήξη της νεφρικής χώρας ο ασθενής εμφανίζει ευαισθησία (σημείο Giordano).
Επιπλέον συμπτώματα μπορεί να είναι:
- Δυσκολία στην ούρηση
- Πόνος κατά την ούρηση
- Αιματουρία
Πέτρα Στα Νεφρά – Διάγνωση
Η κλινική διάγνωση της πέτρας στα νεφρά και γενικότερα της λιθίασης του ουροποιητικού πρέπει να στηριχτεί και στην κατάλληλη απεικόνιση.
Ο Ουρολόγος – Ανδρολόγος συνήθως ορίζει τις εξής εξετάσεις:
- Ακτινογραφία
- Υπέρηχο
- Ενδοφλέβιο ουρογραφία
- Αξονική τομογραφία (σε ορισμένες περιπτώσεις)
Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει επίσης χημική ανάλυση του λίθου καθώς και ανάλυση αίματος και ούρων.
Ο ακτινολογικός και εργαστηριακός έλεγχος επιβεβαιώνει την ύπαρξη της πέτρας, το σημείο που βρίσκεται, καθώς και το μέγεθός της. Επιπλέον, φανερώνει εάν προκαλεί απόφραξη και διάταση του νεφρού ή όχι, ενώ προσδιορίζει εάν υπάρχει κάποια λειτουργική ή ανατομική ανωμαλία του ουροποιητικού συστήματος που σχετίζεται με τη λιθίαση.
Εάν ένα άτομο καταφέρει να συλλέξει κάποια από τις πέτρες που αποβάλλει με την ούρηση, ο γιατρός μπορεί να την στείλει σε ειδικό εργαστήριο για ανάλυση. Το ίδιο ισχύει και για τους λίθους που αφαιρούνται με χειρουργική επέμβαση.
Ο γιατρός, επίσης, μπορεί να ζητήσει εξετάσεις, για να εντοπίσει παθολογικές τιμές χημικών ουσιών, όπως του ασβεστίου, των οξαλικών, του μαγνησίου και του νατρίου στο αίμα και στα ούρα.
Πέτρα Στα Νεφρά – Θεραπεία
Η θεραπεία για την πέτρα στα νεφρά εξαρτάται από το μέγεθος της πέτρας, τη σύστασή της, εάν προκαλεί πόνο και αν φράζει το ουροποιητικό σύστημα. Συνήθως η αντιμετώπιση είναι συντηρητική και περιλαμβάνει:
- Κατανάλωση άφθονου νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Διατροφικές τροποποιήσεις
- Ειδική φαρμακευτική αγωγή (για την αποφυγή επανεμφάνισης πέτρας στα νεφρά)
Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση της πάθησης χωρίς κάποια παρεμβατική διαδικασία. Ωστόσο, αν η πέτρα είναι πολύ μεγάλη, αν εμποδίζει τη ροή των ούρων ή αν υπάρχει σημάδι μόλυνσης, τότε πρέπει να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση.
