Ουρολοίμωξη είναι ο όρος που περιγράφει τις λοιμώξεις σε οποιοδήποτε τμήμα του ουροποιητικού συστήματος. Αυτό περιλαμβάνει τα νεφρά, την ουροδόχο κύστη, τους ουρητήρες και την ουρήθρα. Πρόκειται για μόλυνση που προκύπτει από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες. Ωστόσο, τα βακτήρια αποτελούν την πιο κοινή αιτία της πάθησης.

Η ουρολοίμωξη επηρεάζει συχνότερα τις γυναίκες, σε σχέση με τους άνδρες, καθώς η ουρήθρα τους είναι πιο κοντή και βρίσκεται πλησιέστερα στον πρωκτό. Οι πιθανότητες κινδύνου για μια γυναίκα να παρουσιάσει ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή της είναι 1 στις 2, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι λοιμώξεις είναι επαναλαμβανόμενες, μερικές φορές ακόμα και για χρόνια. Αντιθέτως, στους άνδρες ο κίνδυνος να εμφανίσουν ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή τους είναι 1 στις 10.

Τύποι Ουρολοίμωξης

Οι τύποι ουρολοίμωξης διακρίνονται σύμφωνα με το σημείο όπου επιδρά το μικρόβιο. Αυτοί είναι:

• Κυστίτιδα
  Η λοίμωξη προσβάλλει την ουροδόχο κύστη.
• Ουρηθρίτιδα
  Η λοίμωξη προσβάλλει την ουρήθρα.
• Πυελονεφρίτιδα
  Η λοίμωξη προσβάλλει τα νεφρά. Σε αυτήν την περίπτωση τα βακτήρια ‘ταξιδεύουν’ προς τα πάνω μέσω των ουρητήρων και μολύνουν τα νεφρά. Πρόκειται για σοβαρού βαθμού κατάσταση η οποία απαιτεί άμεση ιατρική διαχείριση, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, υπάρχει πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών στα νεφρά.

Πώς προκαλείται η ουρολοίμωξη;

Η ουρολοίμωξη προκαλείται κυρίως από βακτήρια. Αυτά, σε φυσιολογική κατάσταση, εισχωρούν στο ουροποιητικό σύστημα από την ουρήθρα και απομακρύνονται με την ούρηση πριν εγκατασταθούν και προκαλέσουν συμπτώματα. Όταν τα βακτήρια ξεπερνούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού τότε μπορεί να προκληθεί ουρολοίμωξη.

Η ουρολοίμωξη είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι γιατροί τονίζουν τη σημασία του σωστού σκουπίσματος (πρώτα μπροστά και έπειτα στον πρωκτό) μετά την κένωση στις γυναίκες. Καθώς ο πρωκτός βρίσκεται κοντά στην ουρήθρα, τα βακτήρια από το παχύ έντερο, όπως το κολοβακτηρίδιο (E. coli), μπορεί να μεταφερθούν σε αυτή και να οδηγήσουν στη λοίμωξη.
Οι γυναίκες, επίσης, είναι περισσότερο πιθανό να εμφανίσουν ουρολοίμωξη μετά από σεξουαλική δραστηριότητα ή όταν χρησιμοποιούν ένα διάφραγμα για προγεννητικό έλεγχο.

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες κινδύνου για ουρολοίμωξη είναι:

• Γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη
• Ορμονικές μεταβολές (εμμηνόπαυση, κ.α.)
• Πολλαπλή σκλήρυνση
• Πέτρα στα νεφρά
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Τραυματισμός του νωτιαίου μυελού

Ουρολοίμωξη – Συμπτώματα

Η ουρολοίμωξη μπορεί να γίνει αισθητή με τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Τσούξιμο κατά τη διάρκεια της ούρησης
• Συχνή ή έντονη ανάγκη για ούρηση
• Σκουρόχρωμα ή δύσοσμα ούρα στα οποία μπορεί να παρατηρηθεί αίμα
• Αίσθημα κόπωσης
• Πυρετός ή δέκατα και ρίγη (σημάδι ότι η μόλυνση μπορεί να έχει φτάσει στα νεφρά)
• Πόνος ή πίεση στην πλάτη ή στην κάτω κοιλιακή χώρα
• Ναυτία ή ακόμη και εμετός

Ουρολοίμωξη – Διάγνωση

Τη διάγνωση της ουρολοίμωξης τη θέτει εξειδικευμένος ουρολόγος – ανδρολόγος ο οποίος ορίζει και τον κατάλληλο διαγνωστικό έλεγχο. Αυτός περιλαμβάνει ουρολογικές εξετάσεις για τον προσδιορισμό των βακτηρίων που προκαλούν την ουρολοίμωξη.
Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων ουρολοιμώξεων πιθανόν να συστηθεί περαιτέρω εξέταση μέσω:

• Υπερήχου
• Πυελογραφίας
• Κυστεοσκόπησης
• Μαγνητικής τομογραφίας

Θεραπείες Ουρολοίμωξης

Η θεραπεία της ουρολοίμωξης εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Ο γιατρός βάσει των εξετάσεων θα προσδιορίσει τον μικροοργανισμό που οδήγησε στη μόλυνση και θα ορίσει την κατάλληλη θεραπεία.

Η ουρολοίμωξη που έχει προκληθεί από βακτήρια, αντιμετωπίζεται με αντιβιοτική αγωγή. Στις ιογενείς ουρολοιμώξεις η θεραπεία αφορά σε φαρμακευτική αγωγή με αντιιικά, ενώ στις λοιμώξεις που οφείλονται σε μύκητες ο ασθενής λαμβάνει αντιμυκητιασικά φάρμακα.

Εάν οι ουρολοιμώξεις δεν αντιμετωπισθούν σωστά και εγκαίρως, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπλοκές, όπως οι υποτροπές, η πυελονεφρίτιδα και η δημιουργία αποστήματος σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού.

Αν οι υποτροπές αφορούν λοιμώξεις του νεφρού, η πιθανή επιπλοκή είναι οι χρόνιες πυελονεφρίτιδες, οι οποίες μακροπρόθεσμα οδηγούν σε έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας.

Η πιο σοβαρή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή είναι η σήψη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σηπτική καταπληξία, πολυοργανική ανεπάρκεια ή ακόμη και στον θάνατο.

Καθημερινές συνήθειες για την πρόληψη της ουρολοίμωξης

Υπάρχουν κάποιες καθημερινές συνήθειες οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη της ουρολοίμωξης και είναι οι εξής:

• Καθημερινή κατανάλωση άφθονων υγρών και κυρίως νερού
• Τακτική ούρηση, πριν «παραγεμίσει» η ουροδόχος κύστη
• Καθαρισμός της γεννητικής περιοχής από εμπρός προς τα πίσω, για να μη μεταφέρονται στην ουρήθρα τα μικρόβια της περιπρωκτικής περιοχής
• Ούρηση αμέσως έπειτα από την σεξουαλική επαφή
• Αποφυγή των συνθετικών εσωρούχων
• Υγιεινή των γεννητικών οργάνων χωρίς τη χρήση απολυμαντικών σαπουνιών, αλλά με νερό ή χαμομήλι